Omgroeien naar de toekomst

Nic Balthazar, naast schrijver, theater- en documentairemaker ook milieu- en klimaatactivist, bespreekt in de podcast Overmorgen de toekomst van het klimaat. Zijn tafelgenoten zijn twee van zijn persoonlijke ecologische helden die de barricades voor een betere wereld bemannen: Steven Vromman en Dirk Holemans.

Steven Vromman leerde ons met zijn Low Impact-project hoe we milieuvriendelijk kunnen leven zonder ons plezier in het leven en ons gevoel voor humor te verliezen. Zijn bekroonde documentairereeks van Canvas werd in meer dan vijftig landen uitgezonden. Ondertussen is hij een van de meest gevraagde sprekers in het land en bedacht hij de ‘eco-comedy’, een originele vorm van infotainment. Recent publiceerde hij zijn zesde boek, Hoop, een kompas in turbulente tijden. Ook de zesde titel van Dirk Holemans die enkele jaren terug verscheen, wijst graag de weg naar een betere wereld: Het Ecologisch Kompas. De bio-ingenieur annex filosoof is de drijvende kracht achter Denktank Oikos, die focust op de kanteling naar een duurzame samenleving.

De kracht van verbeelding

Waarschuwden deze drie activisten ooit nog dat het vijf voor twaalf was, ondertussen weten we dat het al 14:00u is. Er komt van alles op ons af. Daar moeten we rekening mee houden en vooral, ons erop voorbereiden. Het gaat over meer dan enkel het klimaat. Steven spreekt van een polycrisis. Biodiversiteit, ongelijkheid, grondstoffen, bodem, pollutie,... we moeten het hele plaatje bekijken want al deze elementen hebben invloed op elkaar. Dirk voegt daar de nood aan 'omgroei' aan toe. Daarmee bedoelt hij dat we moeten afstappen van de huidige richting en als collectieve samenleving een nieuwe weg moeten inslaan. Om de wereld te veranderen is er met andere woorden nood aan verbeelding.

'De verandering zal er komen, of we het nu willen of niet. Vraag is alleen, wordt het change by design of change by disaster?'
– Steven Vromman

Een voorbeeld. Stel dat de Europese Unie beslist dat alle producten minstens vijf jaar dienen mee te gaan in plaats van de huidige garantieperiode van twee jaar. En daaraan gekoppeld nog een herstelperiode van dertig jaar toevoegt. Alles wat we kopen zou daardoor dubbel zo lang meegaan. Dat betekent dat we maar de helft van de grondstoffen en energie nodig hebben. En omdat we minder moeten kopen, kunnen we minder gaan werken, hebben we meer tijd om voor elkaar te zorgen. Voeg daar nog de deelmaatschappij aan toe, en de winst vergroot nog meer.

Anders gaan leven

Ooit weerklonk de slogan: mijn auto, mijn vrijheid. Vrijheid betekende dat je kon kiezen wat je wilde doen. Vandaag is vrijheid in de eerste plaats wat de samenleving je toelaat te doen. Als een bus niet rijdt, kan je hem niet nemen. Om vrij te zijn, moeten we niet aan onszelf werken maar aan onze omgeving.

'Vrijheid is collectief vormgeven van onze omgeving'
– Dirk Holemans

Anders gaan leven, noemde een politieke partij het. Dat was vooral gericht op het individu, jij moet anders gaan leven. Verandering gaat verder, gaat over vormgeven aan de maatschappij. Het betreft het strategisch design van hoe we onze mobiliteit, energie enz. in transitie steken zodat al die veranderingen elkaar versterken.

Wil je weten hoe Nic, Steven en Dirk die veranderingen precies zien, luister dan naar de podcast van sprekersbureau Read My Lips. Of boek deze boeiende sprekers voor jouw event.