Gezonde planeet, gezonde mens

De natuur en het klimaat zijn twee belangrijke thema's die de mensheid tegenwoordig bezighouden. Hoe redden we de planeet? En hoe redden we onszelf ermee?

Sinds het ontstaan van de aarde bestaat er een technologie die onze planeet op grote schaal van koolstofdioxide kan verlossen en niet echt veel innovatie vergt. Bossen, noemen we die. Bomen zijn cruciaal voor ons bestaan. Niet alleen op het klimaat hebben ze invloed, ook op ons. Ze helpen bij chronische pijn, stress en een lage weerstand. Een groene omgeving in het algemeen heeft volgens onderzoekers al een gunstig effect op onze gezondheid.

Tweeduizend jaar klimaat

Valerie Trouet, auteur van Wat Bomen Ons Vertellen, onderzoekt die groene longen al jaren. In het zonnige Arizona, USA, deed ze twaalf jaar lang aan dendrochronologie. Dat is het bestuderen van jaarringen in bomen. Hiermee kan men het klimaat van de voorbije tweeduizend jaar onderzoeken en zo de huidige en toekomstige antropogene klimaatverandering in een lange-termijn context plaatsen.

In maart van dit jaar keerde Valerie terug naar ons land om wetenschappelijk directeur te worden van het Belgisch kenniscentrum voor klimaat te Ukkel, kortweg het Klimaatcentrum. Het centrum wil kennis over het klimaat beter bundelen en beschikbaar maken. De bedrijfswereld vraagt om een duidelijk beeld te krijgen van het weer van de toekomst in België. Geen algemene info over hoeveel warmer of natter het wordt, maar gedetailleerde modellen die de gevolgen van klimaatverandering op het weer nauwgezet in kaart brengen. Met goede modellen kan je de risico's nagaan van bijvoorbeeld overstromingen waardoor je de nodige preventieve maatregelen kan nemen.

In haar lezing praat Valerie over wat we kunnen leren uit onze klimaatgeschiedenis en hoe we die kennis kunnen gebruiken als drijfveer voor onze klimaattransitie.

De wereld veranderen

Op zijn 16de trok hij met een rugzak de wereld in. In de documentaire reeks Flying Doctors op Eén vloog hij in een klein sportvliegtuigje van België naar Congo. Sam Proesmans, internist, spoedarts, master in de Volksgezondheid, gewezen adviseur bij Maggie De Block, Frank Vandenbroucke en Alexander De Croo, wil de wereld veranderen. Hij streeft naar een betere wereld: een wereld met minder klimaatverandering, minder milieuverontreiniging, minder armoede, minder ziekte, meer gezondheid en meer onderwijskansen.

Public health is voor Sam de omgeving rondom ons, de lucht die we inademen, het water dat we drinken, de weg die we afleggen tussen thuis en werk. Maar het is ook een maatschappij die vrede waarborgt en zorgt voor degelijk onderwijs, afvalophaling, veilige fietspaden, zuiver water, propere lucht, gezondheidspromotie, enzovoort. Het is de gezondheid van de samenleving. Dat elk gedrag daarop invloed heeft, bepleit hij in zijn jongste boek Wat maakt het uit. Geholpen door wetenschap, begrijpen we elke dag beter welke kleine individuele acties iets uitmaken. En welke acties de grootste bijdrage leveren aan het collectieve geheel en ertoe leiden dat we samen langer, gezonder en gelukkiger leven.

Voor Sam vallen geneeskunde (microniveau), gezondheidszorg (mesoniveau) en public health (macroniveau) samen. Elke zorgverlener zou ook een klimaatambassadeur moeten zijn, bepleit hij. Ook wie niet in de zorg werkt, steekt veel op van de expertise en inzichten van Sam.

Jezelf veranderen

Dat veranderen kan, weet Fleur van Groningen. Geboren als 'een ongelukje', niet erkend door haar vader, opgegroeid in armoede, geconfronteerd met depressies, niets kreeg haar klein. Fleur vocht terug en deelt haar ervaringen in het boek Voelen zonder filter.

Op haar twintigste zocht ze voor de eerste keer hulp. Nog eens twintig jaar later, vond ze al heel wat antwoorden, al blijft ze zoekende om te blijven groeien als mens. Ondertussen beseft Fleur dat haar inzichten soms ook anderen kunnen helpen die, net zoals zij, geleden hebben en zoekende zijn. Haar verhaal is vooral een verhaal van hoop. Hoe erg het soms ook was, het kan allemaal goed komen. Dat is ook de boodschap die Fleur aan anderen wil doorgeven. In een ontroerend, confronterend en vooral inspirerend verhaal doet ze verslag van een lange zoektocht die haar leerde om constructief om te gaan met emoties. Het is een persoonlijk verhaal dat kan dienen als leidraad voor anderen.

Ben ook jij op zoek naar verandering voor jezelf en/of je omgeving, boek dan snel een van deze sprekers.