Wat is jouw 'purpose of business'?

Ann Maes - Herman Toch

Zowat een jaar geleden publiceerden partners in crime Herman Toch en Ann Maes hun boek The Positive Sum Game. Beter voor mij + beter voor de wereld: voor merken, bedrijven, organisaties en mensen. Daarin bepleiten ze een nieuw businessmodel met een positief samenspel tussen purpose en profit.

The positive sum game gaat over een economie, en bij uitbreiding een maatschappij, met alleen maar winnaars. Een wereld waarin je als ondernemer winst boekt, maar waarin ook de samenleving rondom jou vooruit gaat. Dit model staat haaks op de zero sum game, waarbij één partij profiteert ten koste van een andere partij, of de negative sum game waarbij iedereen uiteindelijk verliest. Het duo Toch en Maes zijn twee begenadigde sprekers van Read My Lips die vandaag een hoofd vol vragen hebben.

Honger krijgen door te eten

Ann MaesDe auteurs lanceerden hun boek in een tijd waarin er nog geen sprake was van een virus dat de wereld maandenlang zou gijzelen. En toch blijft ook nu hun kijk overeind, al is er heel wat onzekerheid. Zal in wat volgt de wereld er anders uitzien? Was corona het gehoopte kantelpunt waar al zo lang over gepraat werd? Zullen we er vanaf nu andere waarden en principes op nahouden?

'We weten sinds de uitbraak van het coronavirus met zekerheid dat we niet weten wat zal komen', is hun conclusie. 'Tegelijk impliceert dat voor ons wel dat er nog altijd de fundamentele hoop is dat er iets kan veranderen. Dat die shift naar een ander, een beter, een meer fair systeem mogelijk is', aldus Ann. 'Bedrijven gooiden in hun overlevingsdrift hun businessmodel van de ene op de andere dag volledig om. Plots gingen bedrijven mondmaskers produceren en creëerden ze op die manier ook waarde voor de buitenwereld. Vanuit een praktische insteek en niet per se vanuit een grote visie. Op zich is die aanleiding minder belangrijk, zolang het maar gebeurt. ' Ann is niet naïef. Het belangrijkste is dat ondernemers nu bijna gedwongen worden om het anders te doen. ‘Honger krijg je immers door te eten. Daarmee bedoel ik dat je als ondernemer pas ontdekt dat je iets graag doet door het te doen. Je wordt daar zelf beter van, maar draagt ook bij aan een betere wereld.’

Een versnelling hoger schakelen

Maar wat als die switch naar een nieuwe wereld met alleen maar winnaars zich niet doorzet? Wat als de oude krachten het weer halen en het weer business as usual wordt? 'Ann en ik zijn het er absoluut over eens dat de inzichten van the positive sum game overeind blijven, ook tijdens deze crisis,' zegt Herman. 'Er zijn evenwel krachten die het oude systeem willen houden zoals het is en daarvoor corona aangrijpen. Elk systeem tracht zichzelf in stand te houden en dit moment is het perfecte excuus hiervoor. Er is die keiharde realiteit van overleven, van zorgen dat je morgen überhaupt nog een organisatie hebt en mensen kan tewerkstellen. Tegelijk is er die andere realiteit waarin consumenten en burgers een ander systeem willen. Deze crisis is dus een momentum voor organisaties, bedrijven en overheden om leiderschap te tonen. Laat dit alsjeblieft een oproep zijn om geen versnelling terug te schakelen, maar net eentje hoger te durven schakelen.'

Leiderschap

Herman Toch'Deze crisis heeft alles in zich om een kanteling te veroorzaken, een kentering naar iets anders, iets beters', zegt Ann. Haar partner vervolgt: ‘Er gebeuren hoopvolle dingen op straat, maar niet op het niveau van onze beleidsmakers. Nochtans creëert de overheid een context die bepaalt wat gestimuleerd wordt en wat niet. Zullen we ons in een context bevinden waarin bedrijven zich van hun beste kant tonen, of zullen ze onder invloed van die context hervallen in oude gewoontes?'

'Er is vandaag heel wat aandacht voor lokale voeding en lokale economie. Dichtbij en Belgisch wordt weer relevant. Maar lokaal kan ook op een andere, extremere manier ingevuld worden. Meer dan ooit primeert het belang van nationale grenzen bij politieke leiders. Dit is een bewustzijnscrisis die samengaat met een leiderschapscrisis. Ik zie op mensniveau veel mensen die bereid zijn om het anders te gaan doen, maar we hebben leiders nodig om ons daarnaar te leiden. En de leiders die we vandaag hebben, zijn teruggevallen op een veel lager bewustzijnsniveau. Daarmee bedoel ik dat ze het eigenbelang en individuele behoeften weer laten primeren op een hoger gemeenschappelijk goed.'

'Laten we dit gesprek toch maar besluiten op een positieve noot', zegt Ann al lachend. 'Vandaag zien zelfs de gigantische multinationals tot 40 procent van hun business wegvallen. Omzet die in pre-coronatijd een quasi-zekerheid was. Zelfs bij die mastodonten groeit het besef dat hun uitgangspunt fout zit. Ook zij beginnen eindelijk na te denken over hun purpose of business. Ik ben er dan ook van overtuigd dat slimme bedrijven deze crisis zullen aangrijpen om na te denken over hoe zij verder willen gaan.'